به گزارش شهدای ایران، «فرهنگنامۀ مرثیه‌سرایی و عزاداری حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام» اثر آیت الله ری‌شهری است. این کتاب دارای پنج فصل است که جایگاه مرثیه‌سرایی و عزاداری در سخن و شیوه پیشوایان، فلسفۀ عزاداری، آسیب‌شناسس مرثیه‌سرایی و عزاداری و مجالس عزاداری هدفمند و همچنین کتابشناسی تاریخ عاشورا و عزاداری به ترتیب، عناوین فصل‌های آن را تشکیل می دهد.

نویسنده این کتاب در پیشگفتار خود با تأکید براهمیت و جایگاه ویژه عزاداری و مرثیه‌سرایی برای حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام و نقش سازندۀ فردی، فرهنگی و اجتماعی و سیاسی آن، بر این نکته اهتمام می‌ورزد که این حرکت پر برکت، مانند همه اقدامات مفید و سودمند، بدون آفت نیست و دشمنان پیدا و ناپیدای اسلام ناب از دیرباز برای تحریف این فرهنگ، برنامه‌ریزی و تلاش می‌کنند.

آیت الله محمدی ری شهری در مقدمه این کتاب می‌افزاید:‌ فرهنگنامۀ مرثیه‌سرایی حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام ضمن ادامۀ راه کتاب‌هایی همچون "لؤلؤ مرجان " و "حماسۀ حسینی"، اشاره به این نکته مهم دارد که در نظام جمهوری اسلامی برای آفت‌زدایی فرهنگ عاشورا نباید به گفتن و نوشتن رهنمود بسنده کرد، بلکه باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که مرثیه‌سرایی و عزاداری به شیوۀ صحیح و مطلوب به صورت یک فرهنگ،‌ همگانی شود و همه ارگان‌های فرهنگی نظام به ویژه صدا و سیما برای آن فرهنگسازی، برنامه‌ریزی و تلاش کنند.

در فصل یکم این کتاب که در 111 صفحه و در شمارگان 5000 نسخه به چاپ اول خود رسیده است، اختصاص به مرثیه‌سرایی و عزاداری برای حضرت سیدالشهداء در سخن و سیرۀ اهل بیت دارد که در آن به مرثیه‌سرایان پیش از واقعۀ کربلا اشاره شده و در فصل دوم این کتاب نیز اصلی‌ترین فلسفۀ قیام و شهادت امام حسین، جهل‌زدایی و زمینه‌سازی برای حاکمیت ارزشهای انسانی و اسلامی به رهبری اهل بیت عنوان و در خصوص آن به ارائۀ مستندات، پرداخته شده است.

فصل سوم این کتاب نیز که بزرگ‌ترین فصل این فرهنگنامه است، اختصاص دارد به آسیب‌شناسی فرهنگ عاشورا، که در این فصل تحریف هدف سیدالشهدا، استناد به منابع غیر معتبر در مرثیه‌سرایی، گزارش‌های ذلت‌بار از واقعۀ کربلا، غلو دربارۀ اهل بیت، دروغ در مرثیه‌سرایی، و بدعت در نحوۀ عزاداری به عنوان مهم‌ترین آسیب‌های مرثیه‌سرایی و عزاداری، مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در فصل چهارم فرهنگنامه عاشورا، توضیح داده شده که مجالس عزاداری هدفمند دارای سه ویژگی است، اول: خدا محوری، دوم: ارائه تاریخ و تحلیل صحیح از حادثه عاشورا، و سوم: تبلور عاطفه و ارادت به اهل بیت و در آخرین فصل این فرهنگ‌نامه نیز کتاب‌شناسی تاریخ عاشورا و عزاداری، مورد بررسی قرار گرفته که در این فصل، منابع تاریخ عاشورا و عزاداری به چهار گروه تقسیم شده و منابع قابل استناد و غیر قابل استناد که آشنایی با آنها به شدت مورد نیاز اهل منبر و مرثیه‌سرایان است به تفصیل، تبیین شده است.